ΤΟ ΛΙΘΑΡΙ ΤΗΣ ΝΥΦΗΣ
.jpeg)
Στο παιχνίδι αυτό των νέων, μπήκε και ο δάσκαλος του δημοτικού σχολείου του χωριού, ο Γιώργος Παπάς από το Κρυονέρι της Άνω Δερόπολης και γαμπρός στην Κάτω Επισκοπή, που καθώς δοκίμασε και αυτός, με την πρώτη προσπάθεια κατάφερε και πέταξε την πέτρα πάνω από το λιθάρι, που ιστορικά, (2025) ο δεύτερος που μετά τη νύφη, πέταξε το λιθάρι πάνω από το λιθάρι της νύφης.
Το πέταμα του λιθάρι πάνω από το λιθάρι είχε γίνει παράδοση στη Βράχογοραντζή, ως δοκιμασία δύναμης και επιδεξιότητας μεταξύ των νέων.
Το «Κόκκινο Λιθάρι» είναι τοπωνύμιο στο βόρειο τμήμα του χωριού Βραχογοραντζή.
Ένα όνομα που δεν κουβαλά έθιμα, ούτε θρύλους, δεν τυλίγεται σε μυστήρια και μύθους, ούτε κρύβει ιστορίες για νεράιδες και νύφες χαμένες σε λησμονημένα παραμύθια από εκείνα που μας διηγούνται οι γιαγιάδες για το μύθο της νύφης που μοιάζει με νεράιδα.
Το παραπάνω έρχεται από την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Ένα ψίκι που ερχόταν από τα πέρα τα χωριά του Πωγωνιού (τα τέσσερα ακρινά χωριά των πρώην Ριζών, Αργυροχώρι, Χρυσόδουλη, Μαυρόπουλο και Ζάβραχο, που μετά την καταχώριση των συνόρων παραχωρήθηκαν στο Δήμο του σημερινού Ελληνικού Πωγωνιού) μετά από πολύωρο ταξίδι, ακούμπησαν να ξαποστάσουν λίγο κάτω από το κόκκινο λιθάρι.
Ένα ψίκι που ερχόταν από τα πέρα τα χωριά του Πωγωνιού (τα τέσσερα ακρινά χωριά των πρώην Ριζών, Αργυροχώρι, Χρυσόδουλη, Μαυρόπουλο και Ζάβραχο, που μετά την καταχώριση των συνόρων παραχωρήθηκαν στο Δήμο του σημερινού Ελληνικού Πωγωνιού) μετά από πολύωρο ταξίδι, ακούμπησαν να ξαποστάσουν λίγο κάτω από το κόκκινο λιθάρι.
Στο σημείο γύρω του τεράστιου βράχου υπάρχουν πολλές πέτρες ώστε να μπορέσουν να ξεκουραστούν για λίγο για να συνεχίσουν μετά το δρόμο προς το Λιμπόχοβο.
Καθώς ξαπόστασαν, κάποιος άπλωσε το χέρι, πήρε μια πέτρα και, παίζοντας, θέλησε να τη ρίξει ως την κορυφή του λιθαριού. Μία... δύο... πέντε... δέκα φορές. Τίποτα.
Το παιχνίδι άναψε. Δοκίμαζαν, γέλια αντήχησαν, φωνές ανυπόμονες, μα καμιά πέτρα δεν κατάφερε να περάσει απέναντι.
Το παιχνίδι άναψε. Δοκίμαζαν, γέλια αντήχησαν, φωνές ανυπόμονες, μα καμιά πέτρα δεν κατάφερε να περάσει απέναντι.
Κάποια στιγμή, η νύφη σιωπηλή ως εκείνη τη στιγμή, πήρε μια πέτρα και με το πρώτο πέταγμα την έριξε πάνω από το λιθάρι και την έστειλε απέναντι.
.jpeg)
Το ψίκι συνέχισε την πορεία του προς το Λιμπόχοβο, πέρασε από το Λάμποβο και κατευθύνθηκε προς το φαράγγι της Σούχας, για να συνεχίσει έπειτα προς τα χωριά του Πωγωνίου.
Κοντά στο χωριό Σέλτση συναντάμε μια άλλη τοπωνυμία, το «Λιθάρι της Νύφης». Δεν υπάρχουν πληροφορίες που να επιβεβαιώνουν αν συνδέεται με την ίδια νύφη ή αν πρόκειται απλώς για μια σύμπτωση.
Ίσως η αιτία να ήταν κάποιος από το ψίκι, που γνώριζε τη δύναμή της και την προκάλεσε να δοκιμάσει κι αυτή, αφού εκείνη την εποχή οι γυναίκες δεν τολμούσαν να συμμετάσχουν στα ίδια παιχνίδια με τους άνδρες, πόσο μάλλον στο αντρικό παιχνίδι του πετάγματος της πέτρας. Το πιο πιθανό είναι ότι, γνωρίζοντας η νύφη την ιδιαίτερη δύναμή της, αποφάσισε να παραβεί το κοινωνικό πρότυπο και να δοκιμάσει.
Οι γέροντες της Βράχογοραντζής, που είχαν μοιραστεί μαζί μας αυτές τις ιστορίες, μας έλεγαν πως αυτό συνέβη στην εποχή της Τουρκοκρατίας. Η νύφη, προερχόμενη από τα απέναντι χωριά του Αργυροχωρίου, πέρασε στη Βράχογοραντζή και ακολούθησε το δρόμο προς το φαράγγι της Σούχας, συνεχίζοντας προς τα Πωγωνίσια χωριά.
Έτσι, είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για την ίδια νύφη που άφησε το όνομά της και στα δύο λιθάρια, αφήνοντας πίσω της μια ανεξίτηλη σφραγίδα στη μνήμη των ανθρώπων.
Από τότε, (επί τουρκοκρατίας) το «Κόκκινο Λιθάρι» στη Βραχογοραντζή το λένε «Το Λιθάρι της νύφης».
Τη δεκαετία του 1970, μια ομάδα νέων από τη Βραχογοραντζή, μετά το παιχνίδι με την μπάλα στο μικρό γήπεδο του χωριού, ανέβηκαν λίγα μέτρα πιο πάνω, στο σημείο που ονομάζεται «Το Λιθάρι της Νύφης». Εκεί ξεκίνησαν το γνώριμο αυτό παιχνίδι, το ποιος θα καταφέρει να πετάξει το λιθάρι απέναντι. Είναι ένα συνηθισμένο στοίχημα μεταξύ τους που επαναλαμβάνονταν συχνά, που κανείς δεν τα είχε καταφέρει.
Το πέταμα του λιθάρι πάνω από το λιθάρι είχε γίνει παράδοση στη Βράχογοραντζή, ως δοκιμασία δύναμης και επιδεξιότητας μεταξύ των νέων. Ο Γιώργος Μπάτζιος, αν και κάτοικος της Βράχογοραντζής, ακόμα σήμερα αισθάνεται Γλυνιώτης, καθώς είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στη Γλύνα, είχε πατήσει μαζί τους τα ίδια μονοπάτια, μεγάλωσε με τις ίδιες ιστορίες και απόχτησε τα ίδια χούγια με τους.
Όταν ήρθε η ώρα να το αποδείξει με τη δύναμη του δε δίστασε.
Με αποφασιστικότητα, πήρε την πέτρα και την εκτόξευσε πάνω από το λιθάρι και έγινε ο τρίτος, μετά τη νύφη και τον δάσκαλο, που πέταξε και αυτός το λιθάρι με επιτυχία.
Η δύναμη του Γιώργου δεν δοκιμάστηκε μόνο εδώ, αλλά και σε άλλα ψηλά λιθάρια, στον δρόμο από τη Γλύνα προς την Κάτω Επισκοπή, εκείνα τα χρόνια που το παιχνίδι αυτό γεμάτο πάθος ένωνε τους νέους και τους προκαλούσε σε δοκιμασίες ικανότητας.
Οι νέοι αγωνίζονταν για να αποδείξουν τη δύναμή τους, τη τεχνική τους και την ικανότητά τους να πετάξουν την πέτρα πιο ψηλά, αφήνοντας το σημάδι τους, το όνομά τους στην ιστορία του τόπου, μια ιστορία που για να μείνει ζωντανή, χρειάζεται και κάποιος να τα καταγράψει.
Μη βιαστούν τα κορίτσια να τρέξουν κάτω από αυτό νομίζοντας πως θα μαγέψουν το καλό της καρδιάς τους.
Τίποτε από αυτά.
Τίποτε από αυτά.
Ούτε στη φαντασία.
Χρήστος Γιάννης
11 Οκτωβρίου 2017
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου