Κόψε κλίμα το Γενάρη, μη ρωτάς για το φεγγάρι και το μπόλιασμα Φλεβάρη.

 

ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΝΤΕΤΣΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΓΓΟ ΑΝΩ ΔΡΟΠΟΛΗΣ, ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΑ ΤΟΥ ΜΠΟΛΙΑΣΜΑΤΟΣ

Κόψε κλίμα το Γενάρη, μη ρωτάς για το φεγγάρι και το μπόλιασμα Φλεβάρη.

      Αυτή η παροιμία που την ακούγαμε από τους χωριανούς, σου δείχνει τη σύνδεση του ανθρώπου  με τη φύση και τη σοφία που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά. 

     Το κλάδεμα του Ιανουάριο είναι μια πρακτική που έχει σχέση με την εποχικότητα και την ανάγκη για φροντίδα των αμπελιών που χρειάζονται καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. 

 

Ένα παραδοσιακό τραγούδι λέει:

 

Αμπέλι μου πλατύφυλλο 

 και κόντο κλαδεμένο

Για δεν ανθείς για δε καρπείς 

 σταφύλια για δεν κάνεις

Θα σε πουλήσω αμπέλι μου  

 και θα σε παζαρέψω

Μη με πουλάς αφέντη μου 

 και μη με παζαρεύεις

Βάλε νιούς να σκάφτουνε 

 γερόντους να κλαδεύουν

Βάλε και λιανοκόριτσα 

 να με βλαστολογούνε

Τότε ανθώ τότε καρπώ

τότε κάνω σταφύλια. 

 

Και όντως στις 24 Φεβρουαρίου 2008,  βρεθήκαμε στην Νέα Φιλαδέλφεια στην Αθήνα και παρακολουθήσαμε από κοντά τη διαδικασία του μπολιάσματος με τον Γιώργο Ντέτσικα από το Λόγγο της Άνω Δερόπολης ως μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία! 

«Το μπόλιασμα θέλει χέρι και καρδιά»

Ακριβώς! Η παροιμία αποτυπώνει την αίσθηση ότι το μπόλιασμα δεν είναι απλώς μια τεχνική κίνηση, αλλά μια πράξη γεμάτη συναισθηματική δέσμευση. Αν δεν υπάρχει πίστη και προσοχή, τα αποτελέσματα μπορεί να μην είναι τα ίδια. Το χέρι και η καρδιά πρέπει να συνεργάζονται για να ολοκληρωθεί το καλύτερο αποτέλεσμα, κάτι που συνδέει την πρακτική αυτή με τις βαθύτερες αξιώσεις της

     Η αφοσίωση στην τέχνη αυτή είναι που κάνει τόσο σημαντική και διατηρεί τη σύνδεση με το παρελθόν.

        Είδα από κοντά την διαδικασία του μπολιάσματος που είναι τόσο λεπτομερής και απαιτεί μεγάλη γνώση και εμπειρία, και είναι υπέροχη που είχα την ευκαιρία να μάθετε από έναν ειδικό, όπως ο Γιώργο. 

     Το γεγονός της παρακολούθησης της διαδικασίας από κοντά ήταν αυτό που καταφέραμε να κατανοήσομε τις τεχνικές που προσθέτουν βάθος στην αντίληψή για τις πρακτικές που συνδέονται με αυτήν.

 

    Στην παράδοση της γεωργίας, οι γνώσεις και οι δεξιότητες του κάθε αγρότη ήταν συχνά το κλειδί για την επιτυχία της σοδειάς.

     

           

    Ήταν τόσο δεξιοτέχνης στο μπόλιασμα που η φήμη του ξεπερνούσε τα όρια του χωριού του και έφτανε μέχρι το Κρά που ήταν και γαμπρός τους, που μόλις τον έβλεπαν στο χωριό τους έπεφταν όλοι πάνω του, κάποιου να μπολιάσει ένα κλήμα κάποιου ένα  δέντρο και ησυχία δεν έβρισκε ο άνθρωπος... 

      Στην πραγματικότητα, η τέχνη του είχε γίνει κάτι περισσότερο από απλή τεχνική, είχε γίνει μια ζωντανή παράδοση, την οποία όλοι ήθελαν να μάθουν ή να επωφεληθούν από αυτήν. 

    Η αναμονή και η ενθουσιώδης προσμονή των ανθρώπων για να μπολιάσει τα κλήματα ή τα δέντρα τους, δείχνει πόσο σημαντικός ήταν για την κοινότητα και πόσο πολύ τον εκτιμούσαν οι άνθρωποι.

     Η πίστη ότι τα κλήματα και οι αποδόσεις θα πιάνουν όταν αναλαμβάνει εκείνος τη διαδικασία, αποδεικνύει την εξαιρετική του ικανότητα και την εμπειρία που, η επιτυχία ήταν σίγουρη επιτυχία.

     Μάλλον, εκείνη η περίοδος  ήταν γεμάτη από ιστορίες και συζητήσεις γύρω από το μπόλιασμα του Γιώργου.

        Η σιγουριά και η επιτυχία του  ήταν πραγματικά εντυπωσιακή. 

      Όταν λέμε ότι κάποιος «έχει καλό χέρι», εννοούμε ότι είναι εξαιρετικός στην τέχνη του.

     

  Είχε αυτή την ικανότητα να καταλαβαίνει και να χειρίζεται με εξαιρετικό τρόπο τα μοσχεύματα.

    Οι ερωτήσεις προς τον Γιώργο ήταν πολύ φυσικές. Γινόταν πάνω σε στιγμές που χειριζόταν τα εργαλεία, που καθώς τον βλέπεις, θέλεις να μάθεις και τα μυστικά του που δεν τα έκρυβε. Μας εξηγούσε με λεπτομέρεια της κάθε διαδικασίας από την οποία εξαρτιόταν η επιτυχία. 

Και οι απαντήσεις ερχόταν έτοιμες από την εμπειρία και την τεχνική που έχει εξελίξει στα χρόνια. 

     Το ιδιαίτερο μυστικό του ήταν η βαθιά σύνδεση με τη φύση που είχε και τον βοηθούσε στο χάρισμα αυτό για να μην αποτυχαίνει.

    -Καταρχάς όταν θέλεις να μπολιάσεις  το σκέφτεσαι  από το κλάδεμα το Γενάρη. Διαλέγουμε καλά φιτίλια τα οποία τα βάζομε στον άμμο για να μη τα βλέπει ο ήλιος και να μη δώσουν τα μπουμπούκια.           

     Το τελευταίο δεκαήμερο του Φλεβάρη είναι η καλύτερη εποχή για μπόλιασμα. Έχομε τα κατάλληλα εργαλεία και ξεκινάμε το μπόλιασμα ήρεμα και κάθε εργασία την κάνομε σωστά.

Παίρνομε ένα δοχείο με νερό και μέσα εκεί θα ρίξομε τα φιτίλια που θα φτιάξομε. Πρέπει να είναι υγρά. Αν δεν έχομε νερό υπάρχει και η άλλη λύση.

 Τα σιαλίζομε στο στόμα πριν τα μπολιάσομε.  Με το πριόνι κόβομε το κλήμα και το καθαρίζομε καλά να μην έχει πληγές και προπαντός η πέτσα που είναι και το κλειδί της επιτυχίας.

 

Με το μαχαίρι χαράζομε το κλήμα στη μέση. Το βοηθάμε χτυπώντας με το κλαδευτήρι και ανοίγουμε τόσο όσο να μπαίνει το φιτίλι. Κάποιο ξυλαράκι το κόβομε στη μύτη από της δυο πλευρές και το κάνομε εργαλείο δουλειάς βάζοντας το μέσα στο χαράκωμα για να μας το κρατάει ανοιχτό. Αυτό το εργαλείο το λέμε καλέμι. 

Βάζομε μέσα το φιτίλι και φροντίζομε ώστε η πέτσα (φλούδα) να κολλάει με την πέτσα του κορμού. Εκεί είναι όλη η επιτυχία. να ενωθούν οι φλούδες του φιτιλιού με του κορμού, διαφορετικά πάμε σε αποτυχία.

Το φυτίλι πάντα το κόβομε με ένα μπουμπούκι (μάτι). Βάζομε δύο σε κάθε μπόλιασμα και τα μπουμπούκια τα έχομε από την έξω πλευρά. Τα δένομε με ράμμα για να μη ανοίξουν πριν κάνομε τις τελευταίες ενέργειες. 

Μετά με ένα τσιόλι (πανί) τυλιγμένο σε ένα ξυλαράκι, το βουτάμε σε λιωμένο κερί και αλείφομε προσεχτικά καλύπτοντας όλες τις πληγές. Μπορεί να καλύπτει και με αργιλόχωμα αν δεν έχομε κερί είτε παραφίνη. Μετά το δένουμε γύρο-γύρο με ένα πανί και προσεχτικά το περνάμε και ενδιάμεσα στα δυο φιτίλια. Αυτό παρέχει στη περιοχή του μπολιάσματος ζέστη και το προφυλάγει από το κρύο , και τον ήλιο.

 Μετά το δένομε καλά με ράμμα και το μπόλιασμα είναι έτοιμο.

Αν την άνοιξη ανθίσει το πρώτο μάτι τότε θα μας δώσει και σταφύλι. Αν δε δώσει σταφύλι, τότε ξέρομε με σιγουριά ότι χάσαμε το μάτι, αλλά όχι το μπόλιασμα γιατί το ίδιο μάτι κρύβει μέσα του και ένα δεύτερο  που θα μας δώσει και το νέο κλήμα που δε θα μας δώσει σταφύλι από την πρώτη χρονιά.

         Η διαδικασία από την αρχή μέχρι το τέλος ήταν μια πραγματική απόλαυση.     

         Καθ' όλη τη διάρκεια, είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε και να πετύχουμε νέα πράγματα, και η γνώση διαχεόταν σε κάθε βήμα.

      Η σιγουριά του για την επιτυχία φαινόταν καθαρά στο πρόσωπό του, το οποίο έλαμψε από χαρά, και η ατμόσφαιρα ήταν γεμάτη ενθουσιασμό.      

          Με έναν αέρα ανεπιτήδευτης ευτυχίας, άρχισε να μοιράζει μαζί μας την χαρά της επιτυχίας με το ποτό του τσίπουρο, ενώ εμείς του απολαμβάναμε τη στιγμή και το κέφι, χαιρόμασταν την παρέα του και τη ζεστασιά της στιγμής. Ήταν συνάμα μια πραγματική γιορτή της καλής παρέας και της επιτυχίας

 

 

 

Χρήστος Γιάννης

Νέα Φιλαδέλφεια Αθήνα

Κυριακή, ‎24 Φεβρουαρίου ‎2008, ‏‎11:00:00 πμ

Τελευταία σύνταξη 19,2,2025